Զ․ ԿԻՐԱԿԻ ՄԵԾ ՊԱՀՔԻ—ԳԱԼՍՏԵԱՆ (KA LESD YAN)
SIXTH SUNDAY OF GREAT LENT – ADVENT
Եսայի 66:1-24; Կողոսացիներուն 2:8-3:17; Մատթէոս 22:34-23:39
Isaiah 66:1-24; Colossians 2:8-3:17; Matthew 22:34-23:39
Isaiah 66:1-24
Thus says the LORD: Heaven is my throne, and the earth is my footstool; what is the house that you would build for me, and what is my resting place? All these things my hand has made, and so all these things are mine, says the LORD. But this is the one to whom I will look, to the humble and contrite in spirit, who trembles at my word. Whoever slaughters an ox is like one who kills a human being; whoever sacrifices a lamb, like one who breaks a dog’s neck; whoever presents a grain offering, like one who offers swine’s blood; whoever makes a memorial offering of frankincense, like one who blesses an idol. These have chosen their own ways, and in their abominations, they take delight; I also will choose to mock them, and bring upon them what they fear; because, when I called, no one answered, when I spoke, they did not listen; but they did what was evil in my sight, and chose what did not please me. Hear the word of the LORD, you who tremble at his word: Your own people who hate you and reject you for my name’s sake have said. “Let the LORD be glorified, so that we may see your joy”; but it is they who shall be put to shame. Listen, an uproar from the city! A voice from the temple! The voice of the LORD, dealing retribution to his enemies! Before she was in labor she gave birth; before her pain came upon her she delivered a son. Who has heard of such a thing? Who has seen such things? Shall a land be born in one day? Shall a nation be delivered in one moment? Yet as soon as Zion was in labor she delivered her children. Shall I open the womb and not deliver? Say the LORD; shall I, the one who delivers, shut the womb? Says your God. Rejoice with Jerusalem, and be glad for her, all you who love her; rejoice with her in joy, all you who mourn over her – that you may nurse and be satisfied from her consoling breast; that you may drink deeply with delight from her glorious bosom. For thus says the LORD: I will extend prosperity to her like a river, and the wealth of the nations like an overflowing stream, and you shall nurse and be carried on her arm and dandled on her knees. As a mother comfort her child, so I will comfort you; you shall be comforted in Jerusalem. You shall see, and your heart shall rejoice; your bodies shall flourish like the grass; and it shall be known that the hand of the LORD is with his servants, and his indignation is against his enemies. For the LORD will come in fire and his chariots like the whirlwind, to pay back his anger in fury, and his rebuke in flames of fire. For by fire will the LORD execute judgment, and by his sword, on all flesh; and those slain by the LORD shall be many. Those who sanctify and purify themselves to go into the gardens, following the one in the center, eating the flesh of pigs, vermin, and rodents, shall come to an end together, says the LORD. For I know their works and their thoughts, and I am coming to gather all nations and tongues, and they shall come and shall see my glory, and I will set a sign among them. From them I will send survivors to the nations, to Tarshish, Put, and Lud - which draw the bow – to Tubal and Javan, to the coastlands far away that have not heard of my fame or seen my glory; and they shall declare my glory among the nations. They shall bring all your kindred from all the nations as an offering to the LORD, on horses, and in chariots, and in litters, and on mules, and on dromedaries, to my holy mountain Jerusalem, says the LORD, just as the Israelites bring a grain offering in a clean vessel to the house of the LORD. And I will also take some of them as priests and as Levites, says the LORD. For as the new heavens and the new earth, which I will make, shall remain before me, says the LORD; so, shall your descendants and your name remain. From new moon to new moon, and from sabbath to sabbath, all flesh shall come to worship before me, says the LORD. And they shall go out and look at the dead bodies of the people who have rebelled against me; for their worm shall not die, their fire shall not be quenched, and they shall be an abhorrence to all flesh.
Եսայի 66:1-24
Տէրը այսպէս կ՛ըսէ.- «Երկինքը իմ աթոռս է եւ երկիրը՝ ոտքերուս պատուանդանը: Ի՞նչպէս տուն պիտի շինէք ինծի համար, կամ ո՞ւր պիտի ըլլայ իմ հանգստավայրս. որովհետեւ երկինքն ու երկիրը ե՛ս ստեղծեր եմ եւ իմս են,- կ’ըսէ Տէրը: Սակայն ես պիտի բնակիմ անո՛ր մէջ՝ որ հեզ է եւ քաղցր, եւ երկիւղածութեամբ կը հնազանդի իմ խօսքերուս: Գալով անօրէն մարդուն, անոր՝ ինծի եզ զոհելը մարդասպանութեան համազօր է, ոչխար զոհելը՝ շուն մորթելու, նաշիհ մատուցանելը՝ խոզի արիւն ընծայելու, եւ իմ անունիս կնդրուկ ծխելը՝ ինծի հայհոյելու, որովհետեւ իրենք իրենց ցանկութիւնները կատարեցին եւ հոգիով իրենց գարշելի կուռքերուն փարեցան: Ուստի ես ալ հրապարակաւ պիտի խայտառակեմ զիրենք եւ իրենց մեղքերուն փոխարէնը պիտի հատուցանեմ իրենց. որովհետեւ կանչեցի զիրենք եւ չլսեցին զես, խօսեցայ եւ մտիկ չըրին, եւ ըրին այն ինչ որ չար է իմ աչքիս, ընտրեցին այն ինչ որ կամքիս հակառակ է»: Լսեցէ՛ք Տիրոջ պատգամը, ո՛վ աստուածավախներ. ձեզ ատող եւ ձեզ զզուելի համարողներուն ըսէք, ո՛վ եղբայրներ, թէ Տիրոջ անունը պիտի փառաւորուի եւ այդ փառքը ձեր ուրախութեան մէջ պիտի արտացոլայ, իսկ իրենք ամօթով պիտի մնան: Ահա քաղաքէն աղաղակ մը կը լսուի, ձայն մը՝ որ տաճարէն կու գայ: Տիրոջ ձայնն է, որ իրեն հակառակողներուն հատուցանելիք պատիժը կը վճռէ: Կարելի՞ բան է որ կին մը հազիւ յղացած՝ ծնի, որ երկունքի ցաւ չքաշէ եւ առանց երկունքի արու զաւակ մը ծնի: Միթէ լսուա՞ծ կամ տեսնուա՞ծ բան է որ երկիրը մէկ օրուան մէջ յղանայ եւ մէկ անգամէն ամբողջ ազգ մը ծնի: Բայց ահա Սիոնը այդպէ՛ս յղացաւ եւ ծնաւ իր զաւակները: «Ե՛ս այդ յոյսը տուի քեզի, եւ դուն զիս մոռցար,- կ’ըսէ Տէրը,- մոռցար որ ե՛ս է որ կը ստեղծեմ ամուլը եւ ծնանողը»,- կ’ըսէ քու Աստուածդ: Ուրախացի՛ր, Երուսաղէմ, եւ դուք՝ Երուսաղէմը սիրողներ, այնտեղ տօն կատարելու հաւաքուեցէք. անոր հետ միասին ուրախացէք եւ ցնծացէք դուք՝ որ անոր համար նստած սուգ կ՛ընէիք, քանի կատարեալ մխիթարութիւն պիտի գտնէք անոր մայրական գիրկին մէջ, եւ կուշտ ու կուռ պիտի վայելէք անոր գալիք փառքը: Որովհետեւ Տէրը այսպէս կ’ըսէ.- «Ահաւասիկ ես խաղաղութեամբ պիտի ողողեմ զիրենք, գետի մը պէս, ազգերու փառքով պիտի ծածկեմ, յորդահոս հեղեղի մը պէս: Անոնց զաւակները ուսերու վրայ պիտի բերուին եւ ծունկերու վրայ պիտի գգուըուին: Ինչպէս մայր մը կը գգուէ իր մանուկը, այնպէս պիտի գգուեմ ձեզ եւ Երուսաղէմի մէջ մխիթարութիւն պիտի գտնէք»: Այո՛, պիտի տեսնէք այս բաները եւ ձեր սիրտերը խնդութեամբ պիտի լեցուին, ձեր մարմինները դալար խոտի պէս պիտի թարմանան: Տիրոջ ձեռքը պահապան պիտի ըլլայ իր երկիւղածներուն վրայ, իսկ անհաւատներու գլխուն որպէս սպառնալիք պիտի կախուի, որովհետեւ ահա Տէրը կու գայ կրակի պէս եւ անոր կառքերը՝ մրրիկի պէս, իր բարկութեամբ հատուցանելու եւ բոցավառ կրակով բնաջնջելու: Այո՛, Տէրը կրակով պիտի դատէ ամբողջ աշխարհը, իր սուրով պիտի դատէ բոլոր մարդիկը, եւ շատ պիտի ըլլայ Տիրոջ սուրով ինկողները: «Անոնք որ մաքրութեան յատուկ ծէսերէ կ՛անցնին՝ պարտէզներու մէջ կուռքեր պաշտելու համար, եւ սրահներու մէջ քաշուած, խոզի միս, գարշելի կենդանիներ եւ մուկ կ՛ուտեն, միասին պիտի բնաջնջուին.- կ’ըսէ Տէրը,- որովհետեւ ես գիտեմ իրենց ծածուկ գործերն ու խորհուրդները: Ահա ես կու գամ բոլոր ազգերն ու ժողովուրդները հաւաքելու: Անոնք պիտի գան եւ իմ փառքս տեսնեն: Անոնցմէ ինծի հաւատարիմ մնացողներուն վրայ նշան պիտի դնեմ, եւ այդ փրկուածները պիտի ղրկեմ բոլոր ազգերուն, դէպի Սպանիա, Լիպիա, Լիդիա, Փռիւգիա, Կիլիկիա եւ Յունաստան, եւ մինչեւ հեռաւոր կղզիներ որոնք իմ անունս չեն լսած եւ փառքս չեն տեսած: Անոնք այս ազգերուն պիտի պատմեն իմ փառքս եւ անունս, եւ բոլոր ազգերուն մէջէն ձեր եղբայրները գտնելով՝ զանոնք ինծի պիտի բերեն որպէս նուէր: Պիտի բերեն ձիերով ու կառքերով, եւ ձիաքարշ ծածկաւոր գահաւորակներով, այնպէս՝ ինչպէս Իսրայէլի որդիները սաղմոսելով իմ տաճարս կու գային իրենց զոհերը ինծի բերելով. եւ ես անոնց մէջէն ինծի համար քահանաներ ու ղեւտացիներ պիտի ընտրեմ,- կ’ըսէ Տէրը: Եւ ինչպէս նոր երկինքն ու նոր երկիրը զոր ահա ես կը ստեղծեմ ինձմով պիտի գոյատեւեն, այնպէս ալ ձեր սերունդն ու ձեր անունը ինձմով պիտի գոյատեւեն,- կ՛ըսէ Տէրը: Ամսէ ամիս եւ շաբաթէ շաբաթ ամէն մարդ Երուսաղէմ պիտի գայ ինծի երկրպագելու,- կ’ըսէ Տէր Աստուած,- եւ իրենց դարձին պիտի տեսնեն ինծի դէմ մեղանչած մարդոց դիակները, որոնց վրայէն որդերը պիտի չպակսին, եւ որոնք անդադար պիտի այրին, բոլոր մարդոց օրինակ ըլլալու համար»:
Colossians 2:8-3:17
See to it that no one takes you captive through philosophy and empty deceit, according to human tradition, according to the elemental spirits of the universe, and not according to Christ. For in him, the whole fullness of deity dwells bodily, and you have come to fullness in him, who is the head of every ruler and authority. In him also you were circumcised with a spiritual circumcision, by putting off the body of the flesh in the circumcision of Christ; when you were buried with him in baptism, you were also raised with him through faith in the power of God, who raised him from the dead. And when you were dead in trespasses and the uncircumcision of your flesh, God made you alive together with him, when he forgave us all our trespasses, erasing the record that stood against us with its legal demands. He set this aside, nailing it to the cross. He disarmed the rulers and authorities and made a public example of them, triumphing over them in it. Therefore, do not let anyone condemn you in matters of food and drink or of observing festivals, new moons, or sabbaths. These are only a shadow of what is to come, but the substance belongs to Christ. Do not let anyone disqualify you, insisting on self-abasement and worship of angels, dwelling on visions, puffed up without cause by a human way of thinking, and not holding fast to the head, from whom the whole body, nourished and held together by its ligaments and sinews, grows with a growth that is from God. If with Christ you died to the elemental spirits of the universe, why do you live as if you still belonged to the world? Why do you submit to regulations, “Do not handle, do not taste, do not touch”? All these regulations refer to things that perish with use; they are simply human commands and teachings. These have indeed an appearance of wisdom in promoting self-imposed piety, humility, and severe treatment of the body, but they are of no value in checking self-indulgence. So, if you have been raised with Christ, seek the things that are above, where Christ is, seated at the right hand of God. Set your minds on things that are above, not on things that are on earth, for you have died, and your life is hidden with Christ in God. When Christ who is your life is revealed, then you also will be revealed with him in glory. Put to death, therefore, whatever in you is earthly: fornication, impurity, passion, evil desire, and greed (which is idolatry). On account of these, the wrath of God is coming on those who are disobedient. These are the ways you also once followed when you were living that life. But now you must get rid of all such things—anger, wrath, malice, slander, and abusive language from your mouth. Do not lie to one another, seeing that you have stripped off the old self with its practices and have clothed yourselves with the new self, which is being renewed in knowledge according to the image of its creator. In that renewal, there is no longer Greek and Jew, circumcised and uncircumcised, barbarian, Scythian, slave and free; but Christ is all and in all! As God's chosen ones, holy and beloved, clothe yourselves with compassion, kindness, humility, meekness, and patience. Bear with one another and, if anyone has a complaint against another, forgive each other; just as the Lord has forgiven you, so you also must forgive. Above all, clothe yourselves with love, which binds everything together in perfect harmony. And let the peace of Christ rule in your hearts, to which indeed you were called in the one body. And be thankful. Let the word of Christ dwell in you richly; teach and admonish one another in all wisdom; and with gratitude in your hearts sing psalms, hymns, and spiritual songs to God. And whatever you do, in word or deed, do everything in the name of the Lord Jesus, giving thanks to God the Father through him.
Կողոսացիներուն 2:8-3:17
Զգո՛յշ եղէք, որ ոեւէ մէկը ձեր միտքը չգրաւէ իմաստասիրական տեսութիւններով եւ խաբեբայական սին խօսքերով, որոնք մարդկային աւանդութիւններու եւ բնութեան ոյժերուն վրայ կը հիմնուին եւ ո՛չ թէ Յիսուս Քրիստոսի ճշմարիտ վարդապետութեան վրայ: Որովհետեւ մարդացած Քրիստոսի մէջ կը բնակի աստուածային բնութեան ամբողջ լիութիւնը: Եւ դուք ձեր կեանքին լիութիւնը գտաք՝ միանալով անոր, որ գլուխն է ոգեղէն աշխարհի բոլոր իշխանութիւններուն ու պետութիւններուն: Հաւատքի ճամբով երբ Քրիստոսի միացաք, դուք ձեր մեղքերը թօթափեցիք եւ Քրիստոսի թլփատութեամբ ստացած եղաք սրտի թլփատութիւնը: Մկրտուելով՝ անոր հետ միասին թաղուեցաք, եւ անոր հետ ալ յարութիւն առիք, քանի հաւատացիք Աստուծոյ զօրութեան, որ զայն մեռելներէն յարուցանեց: Քրիստոսի հետ Աստուած ձե՛զ ալ կենդանացուց, քանի դուք հոգեւորապէս մեռած էիք ձեր մեղքերուն պատճառով, որովհետեւ անթլփատ հեթանոսներ էիք: Այո՛, Աստուած ներեց մեր բոլոր յանցանքները եւ իր իշխանութեամբ ջնջեց մեր օրինազանցութեան համար մեզի դէմ արձակուած դատապարտութեան վճիռը, զայն խաչափայտին գամելով: Այսպիսով անիկա զինաթափ ըրաւ ոգեղէն աշխարհի իշխանութիւններն ու պետութիւնները, յայտնապէս խայտառակելով ու պարտութեան մատնելով զանոնք Քրիստոսի ձեռքով, անոր յարութեան ատեն:
Կարեւորութիւն մի՛ տաք անոնց՝ որոնք ձեզ կը քննադատեն, թէ ինչո՛ւ չէք պահեր ուտելու եւ խմելու, տօնակատարութեանց, ամսամուտերու եւ Շաբաթ օրերու վերաբերող կանոնները. որովհետեւ այդ բոլորը գալիք իրականութեանց շուքն են, իսկ իրականութիւնը Քրիստոսի մէջ է:
Չըլլա՛յ որ ոեւէ մէկը իր կեղծ խոնարհութեամբ, հրեշտակներուն ընծայուած պաշտամունքով եւ զանազան տեսիլքներով ձեզ մոլորեցնէ եւ մրցանակէն զրկէ. որովհետեւ այդպիսիները մարդկային հպարտութենէ տարուած են եւ կ’ուզեն իրենք զիրենք պարտադրել ձեզի: Անոնք կապ չունին Գլուխին՝ Քրիստոսի հետ. մինչդեռ մարմինը՝ Քրիստոսի եկեղեցին, իր բոլոր յօդերով ու կապերով Գլուխին կապուած ու միացած, անկէ՛ կ’առնէ իր աճումը՝ Աստուծոյ կամքին համաձայն:
Քանի Քրիստոսի հետ մեռաք եւ բնութեան ոյժերու տիրապետութենէն դուրս եկաք, ինչո՞ւ կը շարունակէք ապրիլ այնպէս՝ որպէս թէ ձեր կեանքը աշխարհէն կախում ունենար, եւ կը հնազանդիք մարդոց կողմէ տրուած պատուիրաններու, ինչպէս՝ «Մի՛ մօտենար, մի՛ ուտեր, մի՛ դպչիր»: Ասոնք բոլորն ալ բաներ են՝ որոնք գործածութեամբ կը փճանան: Այդպէս պատուիրողները իմաստուն կրնան թուիլ՝ իրենց բարեպաշտական ինքնակամ արտայայտութիւններով, կեղծ խոնարհութեամբ եւ անխնայ կերպով մարմինը ճնշելով, բայց այս բաները ոեւէ արժէք չունին եւ միայն մարմինը բաւարարելու կը ծառայեն:
Քանի որ յարութիւն առիք Քրիստոսի հետ, այսուհետեւ ձեր ուշադրութիւնը երկինք դարձուցէք, որովհետեւ հո՛ն է Քրիստոս, Հօր Աստուծոյ աջ կողմը նստած: Երկնաւոր բաներու մասին խորհեցէք եւ ո՛չ թէ երկրաւոր բաներու. որովհետեւ դուք այս աշխարհին համար մեռաք, որպէսզի Քրիստոսի հետ միասին ապրիք այն կեանքով՝ որ Աստուած վերապահած է ձեզի: Իսկ երբ Քրիստոս՝ ձեր կեանքը՝ յայտնուի, այն ատեն դուք ալ փառքով պիտի յայտնուիք անոր հետ:
Հետեւաբար մեռցուցէ՛ք ձեր մէջ երկրաւոր ցանկութիւնները, այսինքն՝ ձեզմէ դուրս վանեցէք պոռնկութիւնը, պղծութիւնը, կիրքը, չար ցանկութիւնը եւ ագահութիւնը, ինչ որ կռապաշտութիւն է. որովհետեւ այդ բոլորը Աստուծոյ անհնազանդ մարդոց գործերն են, եւ Աստուած պիտի պատժէ զանոնք: Նախապէս դո՛ւք ալ այդ բոլորը կ’ընէիք, երբ տակաւին այդ ցանկութիւններով կ’ապրէիք: Բայց հիմա ձեզմէ դուրս նետեցէք այդ բոլորը.- բարկութիւնը, զայրոյթը եւ չարութիւնը: Ձեր բերանէն ոեւէ հայհոյութիւն կամ լկտի խօսք չլսուի: Սուտ մի՛ խօսիք իրարու: Մոռցէ՛ք ձեր հին կեանքն ու նախկին գործերը, եւ նոր մարդ եղէք՝ ձեր Արարիչին պատկերին համաձայն նորոգուելով, որպէսզի կարենաք զինք ճանչնալ: Անգամ մը որ նորոգուեցաք, ա՛լ չկայ Հրեայ կամ հեթանոս, թլփատուած կամ անթլփատ, բարբարոս, վայրենի, ծառայ կամ ազատ. կայ միայն Քրիստոս, որ ամէն ինչ է եւ բոլորին մէջ:
Հետեւաբար, իբրեւ Աստուծոյ կողմէ ընտրուած ու սրբուած եւ իր սէրը վայելող մարդիկ՝ գթասիրտ եղէք. եղէք ողորմած, քաղցր, խոնարհ, հեզ եւ համբերատար: Իրարու հանդէպ հանդուրժող եղէք, եւ ներեցէք իրարու՝ երբ մէկդ միւսին դէմ տրտունջ մը ունենաք: Ինչպէս Աստուած Քրիստոսի միջոցաւ ներեց ձեզի, այնպէս ալ դուք իրարու ներեցէք: Եւ այս բոլորին վրայ՝ աւելի սէր ունեցէք, որովհետեւ սէրը ամէն ինչի ամբողջացուցիչ շաղախն է: Ձեր սիրտերուն մէջ Քրիստոսի խաղաղութիւնը թող թագաւորէ, որովհետեւ Աստուած այդ խաղաղութեան կանչեց ձեզ՝ մէկ մարմինի մէջ, որ Քրիստոսի եկեղեցին է: Ուստի շնորհակալ եղէք Աստուծոյ:
Թող Քրիստոսի խօսքը ձեր մէջ բնակի իր ամբողջ հարստութեամբ, որպէսզի կատարեալ իմաստութեամբ սորվեցնէք իրարու եւ իրար խրատէք, եւ սաղմոսներով, օրհնութիւններով ու հոգեւոր երգերով ձեր սիրտերուն մէջ շնորհակալութեամբ զԱստուած օրհներգէք: Եւ ինչ որ ալ ընէք, խօսքով թէ գործով, միշտ Տէր Յիսուսի անունով ըրէք, անոր միջոցաւ գոհութիւն յայտնելով Հօր Աստուծոյ:
Matthew 22:34-23:39
When the Pharisees heard that he had silenced the Sadducees, they gathered together, and one of them, a lawyer, asked him a question to test him. “Teacher, which commandment in the law is the greatest?” He said to him, “‘You shall love the Lord your God with all your heart, and with all your soul, and with all your mind.’ This is the greatest and first commandment. And a second is like it: ‘You shall love your neighbor as yourself.’ On these two commandments hang all the law and the prophets.” Now while the Pharisees were gathered together, Jesus asked them this question: “What do you think of the Messiah? Whose son, is he?” They said to him, “The son of David.” He said to them, “How is it then that David by the Spirit calls him Lord, saying, ‘The Lord said to my Lord, “Sit at my right hand until I put your enemies under your feet”’? If David thus calls him Lord, how can he be his son?” No one was able to give him an answer, nor from that day did anyone dare to ask him any more questions. Then Jesus said to the crowds and to his disciples, “The scribes and the Pharisees sit on Moses' seat; therefore, do whatever they teach you and follow it; but do not do as they do, for they do not practice what they teach. They tie up heavy burdens, hard to bear, and lay them on the shoulders of others; but they themselves are unwilling to lift a finger to move them. They do all their deeds to be seen by others; for they make their phylacteries broad and their fringes long. They love to have the place of honor at banquets and the best seats in the synagogues, and to be greeted with respect in the marketplaces, and to have people call them rabbi. But you are not to be called rabbi, for you have one teacher, and you are all students. And call no one your father on earth, for you have one Father—the one in heaven. Nor are you to be called instructors, for you have one instructor, the Messiah. The greatest among you will be your servant. All who exalt themselves will be humbled, and all who humble themselves will be exalted. “But woe to you, scribes and Pharisees, hypocrites! For you lock people out of the kingdom of heaven. For you do not go in yourselves, and when others are going in, you stop them. Woe to you, scribes and Pharisees, hypocrites! For you cross sea and land to make a single convert, and you make the new convert twice as much a child of hell as yourselves. “Woe to you, blind guides, who say, ‘Whoever swears by the sanctuary is bound by nothing, but whoever swears by the gold of the sanctuary is bound by the oath.’ You blind fools! For which is greater, the gold or the sanctuary that has made the gold sacred? And you say, ‘Whoever swears by the altar is bound by nothing, but whoever swears by the gift that is on the altar is bound by the oath.’ How blind you are! For which is greater, the gift or the altar that makes the gift sacred? So whoever swears by the altar, swears by it and by everything on it; and whoever swears by the sanctuary, swears by it and by the one who dwells in it; and whoever swears by heaven, swears by the throne of God and by the one who is seated upon it. “Woe to you, scribes and Pharisees, hypocrites! For you, tithe mint, dill, and cummin, and have neglected the weightier matters of the law: justice and mercy and faith. It is these you ought to have practiced without neglecting the others. You blind guides! You strain out a gnat but swallow a camel! “Woe to you, scribes and Pharisees, hypocrites! For you clean the outside of the cup and of the plate, but inside they are full of greed and self-indulgence. You blind Pharisee! First clean the inside of the cup, so that the outside also may become clean. “Woe to you, scribes and Pharisees, hypocrites! For you are like whitewashed tombs, which on the outside look beautiful, but inside they are full of the bones of the dead and of all kinds of filth. So, you also on the outside look righteous to others, but inside you are full of hypocrisy and lawlessness. “Woe to you, scribes and Pharisees, hypocrites! For you build the tombs of the prophets and decorate the graves of the righteous, and you say, ‘If we had lived in the days of our ancestors, we would not have taken part with them in shedding the blood of the prophets.’ Thus, you testify against yourselves that you are descendants of those who murdered the prophets. Fill up, then, the measure of your ancestors. You snakes, you brood of vipers! How can you escape being sentenced to hell? Therefore I send you prophets, sages, and scribes, some of whom you will kill and crucify, and some you will flog in your synagogues and pursue from town to town, so that upon you may come all the righteous blood shed on earth, from the blood of righteous Abel to the blood of Zechariah son of Barachiah, whom you murdered between the sanctuary and the altar. Truly I tell you, all this will come upon this generation. “Jerusalem, Jerusalem, the city that kills the prophets and stones those who are sent to it! How often have I desired to gather your children together as a hen gathers her brood under her wings, and you were not willing! See, your house is left to you, desolate. For I tell you, you will not see me again until you say, ‘Blessed is the one who comes in the name of the Lord.’”
Մատթէոս 22:34-23:39
Երբ Փարիսեցիները լսեցին թէ Յիսուս Սադուկեցիները պապանձեցուց, իրարու քով եկան: Անոնցմէ մէկը, Մովսիսական Օրէնքի մասնագէտ մը, Յիսուսը փորձելու համար հարցուց.– Վարդապե՛տ, Օրէնքին մէջ ո՞րն է մեծագոյն պատուիրանը: Յիսուս ըսաւ անոր.– «Սիրէ՛ քու Տէր Աստուածդ ամբողջ սրտովդ, ամբողջ հոգիովդ եւ ամբողջ մտքովդ»: Ասիկա է մեծագոյն եւ կարեւորագոյն պատուիրանը: Երկրորդը ատոր նման է. «Սիրէ՛ ընկերդ քու անձիդ պէս»: Այս երկու պատուիրաններէն կախեալ են ամբողջ Օրէնքը եւ մարգարէներու ուսուցումները: Երբ Փարիսեցիները հաւաքուեցան, Յիսուս հարցուց անոնց.– Ի՞նչ կը խորհիք Քրիստոսին մասին: Որո՞ւն որդին է ան: Անոնք պատասխանեցին.– Դաւիթի: Յիսուս ըսաւ անոնց.– Ուրեմն ինչպէ՞ս Դաւիթ Սուրբ Հոգիէն ներշնչուած՝ զայն Տէր կը կոչէ ու կ’ըսէ. «Տէրը իմ Տիրոջս ըսաւ.- Աջ կողմս նստէ, մինչեւ որ թշնամիներդ ոտքերուդ տակ դնեմ որպէս պատուանդան»: Արդ, եթէ Դաւիթ զայն Տէր կը կոչէ, ինչպէ՞ս Քրիստոս անոր որդին կ’ըլլայ: Ոչ ոք կրցաւ պատասխան տալ Յիսուսի, եւ այդ օրէն սկսեալ՝ ոեւէ մէկը չէր համարձակեր իրեն հարցում ուղղել: Ապա Յիսուս ժողովուրդին եւ իր աշակերտներուն ըսաւ.– Մովսէսի աթոռը նստան Օրէնքի ուսուցիչներն ու Փարիսեցիները: Իրենց ըսածներուն հնազանդեցէք եւ կատարեցէք զանոնք, սակայն մի՛ ընէք ինչ որ իրենք կ’ընեն․ որովհետեւ անոնք կը սորվեցնեն, բայց չեն կատարեր: Անոնք ծանր եւ դժուարակիր բեռներ կը դնեն մարդոց ուսերուն, մինչ իրենք նոյն բեռները կրելու նուազագոյն ճիգն իսկ չեն ըներ: Ինչ որ կ’ընեն, մարդոց երեւելու համար կ’ընեն: Իրենց գրապանակները կը լայնցնեն եւ իրենց հագուստներուն ծոպերը կ’երկնցնեն: Ընթրիքներու ընթացքին պատուոյ տեղերը գրաւել կը սիրեն եւ ժողովարաններու մէջ՝ առաջին աթոռները: Կը սիրեն հրապարակներու վրայ մարդոցմէ բարեւներ ընդունիլ եւ «վարդապետ», այսինքն «ուսուցիչ» կոչուիլ: Բայց դուք ոեւէ մէկը «վարդապետ» մի՛ կոչէք, որովհետեւ դուք բոլորդ եղբայրներ էք եւ մէկ ուսուցիչ ունիք: Երկրի վրայ ոեւէ մէկը «հայր» մի՛ կոչէք, որովհետեւ դուք մէկ Հայր ունիք, որ երկինքի մէջ է: «Առաջնորդ» մի՛ կոչուիք, որովհետեւ ձեր միակ առաջնորդը Քրիստոսն է: Ձեր մէջէն մեծը թող ձեր սպասաւորը ըլլայ: Ով որ իր անձը կը բարձրացնէ՝ պիտի խոնարհի, եւ ով որ իր անձը կը խոնարհեցնէ՝ պիտի բարձրանայ: Վա՜յ ձեզի, կեղծաւորնե՛ր, Օրէնքի ուսուցիչներ եւ Փարիսեցիներ, որ երկինքի արքայութիւնը կը փակէք մարդոց առջեւ. դուք չէք մտներ եւ թոյլ չէք տար նաեւ անոնց՝ որ կ’ուզեն մտնել: Վա՜յ ձեզի, կեղծաւորնե՛ր, Օրէնքի ուսուցիչներ եւ Փարիսեցիներ, որ մէկ կողմէ այրիներուն տուները իրենց ձեռքէն կը յափշտակէք, միւս կողմէ կեղծաւորութեամբ ձեր աղօթքը կ’երկարէք. ասոր համար աւելի խիստ դատապարտութիւն պիտի ընդունիք: Վա՜յ ձեզի, կեղծաւորնե՛ր, Օրէնքի ուսուցիչներ եւ Փարիսեցիներ, որ մէկ կողմէ ծով ու ցամաք կը շրջիք մէկը նորահաւատ ընելու համար, իսկ երբ յաջողիք՝ զայն ձեզմէ կրկնապատիկ աւելի դժոխքի արժանի կ’ընէք: Վա՜յ ձեզի, կո՛յր առաջնորդներ: Կ’ըսէք. «Ան որ տաճարին վրայ կ’երդնու՝ երդումը կատարելու պարտաւորութեան տակ չէ, բայց ան որ տաճարին ոսկիին վրայ կ’երդնու՝ պարտաւոր է կատարելու»: Յիմարնե՛ր, կոյրե՛ր, ո՞ր մէկը կարեւոր է, ոսկի՞ն թէ տաճարը, որ կը սրբագործէ ոսկին: Կամ կ’ըսէք. «Ան որ զոհարանին վրայ երդում կ’ընէ՝ երդումը կատարելու պարտաւորութեան տակ չէ, բայց ան որ կ’երդնու զոհարանին դրուած զոհին վրայ՝ պարտաւոր է կատարելու»: Յիմարնե՛ր, կոյրե՛ր, ո՞ր մէկը աւելի կարեւոր է. զո՞հը թէ զոհարանը, որ կը սրբագործէ զոհը: Հետեւաբար, ով որ կ’երդնու զոհարանին վրայ, կ’երդնու թէ՛ զոհարանին եւ թէ՛ հոն եղածներուն վրայ: Ով որ կ’երդնու տաճարին վրայ, կ’երդնու թէ՛ տաճարին եւ թէ՛ Աստուծոյ վրայ, որ հոն կը բնակի: Նոյնպէս, ով որ կ’երդնու երկինքին վրայ, կ’երդնու թէ՛ Աստուծոյ գահին եւ թէ՛ Աստուծոյ վրայ, որ հոն կը նստի: Վա՜յ ձեզի, կեղծաւորնե՛ր, Օրէնքի ուսուցիչներ եւ Փարիսեցիներ, որ անանուխին, սամիթին ու չամանին տասանորդը կու տաք եւ կ’անտեսէք Օրէնքին կարեւոր պարտաւորութիւնները, այսինքն՝ արդարութիւնը, ողորմութիւնը եւ հաւատարմութիւնը: Ասոնք պէտք էր գործադրել, առանց միւսները անտեսելու: Կո՛յր առաջնորդներ, մէկ կողմէ մըժղուկը կը քամէք, միւս կողմէ սակայն ուղտը կը կլլէք: Վա՜յ ձեզի, կեղծաւորնե՛ր, Օրէնքի ուսուցիչներ եւ Փարիսեցիներ, որ պնակին եւ գաւաթին արտաքինը կը մաքրէք, մինչ գիտէք թէ ներսիդին եղող ուտելիքն ու խմելիքը ի՜նչ յափշտակութեամբ եւ աղտեղութեամբ ձեռք բերած էք: Կո՛յր Փարիսեցի, նախ գաւաթին եւ պնակին ներսը մաքրէ. այսպիսով դուրսն ալ մաքուր կ’ըլլայ: Վա՜յ ձեզի, կեղծաւորնե՛ր, Օրէնքի ուսուցիչներ եւ Փարիսեցիներ, որ կը նմանիք կիրով ճերմկցուած գերեզմաններու, որոնք արտաքնապէս գեղեցիկ կ’երեւին, բայց ներքնապէս լեցուն են մեռելներու ոսկորներով եւ ամէն տեսակի պղծութեամբ: Նոյնպէս էք դուք. արտաքնապէս մարդոց արդար կ’երեւիք, բայց ներքնապէս լեցուն էք կեղծաւորութեամբ եւ անօրէնութեամբ: Վա՜յ ձեզի, կեղծաւորնե՛ր, Օրէնքի ուսուցիչներ եւ Փարիսեցիներ, որ մարգարէներու շիրիմները կը շինէք եւ արդարներուն գերեզմանները կը զարդարէք ու կ’ըսէք. «Եթէ մենք մեր հայրերուն ժամանակը ապրած ըլլայինք, մարգարէներու սպանութեան մասնակից պիտի չըլլայինք»: Ահաւասիկ դուք արդէն իսկ կը վկայէք թէ որդիներն էք անոնց, որոնք մարգարէները կոտորեցին: Գացէք ամբողջացուցէ՛ք ձեր հայրերուն կիսատ ձգած գործը: Օձե՛ր, իժերո՛ւ ծնունդներ, ինչպէ՞ս պիտի կարենաք փախուստ տալ դժոխքի դատապարտութենէն: Ահա ես ձեզի մարգարէներ, իմաստուններ եւ Օրէնքի ուսուցիչներ պիտի ղրկեմ, դուք անոնցմէ ոմանք պիտի սպաննէք, ոմանք խաչէք, ուրիշներ ժողովարաններու մէջ պիտի գանակոծէք եւ հալածէք քաղաքէ քաղաք: Այսպիսով, բոլոր արդարներուն սպանութեան մասնակից եղած պիտի ըլլաք, սկսեալ անմեղ Աբէլի արիւնէն մինչեւ արիւնը Բարաքիայի որդիին՝ Զաքարիայի, որ սպաննեցիք տաճարին եւ զոհարանին մէջտեղ: Հաստատ գիտցէք, թէ այս բոլոր ոճիրներուն պատիժը պիտի կրէք: Երուսաղէ՜մ, Երուսաղէ՜մ, որ կը կոտորէիր մարգարէները եւ կը քարկոծէիր Աստուծոյ քեզի ղրկած մարդիկը. քանի՜ անգամ ուզեցի որդիներդ հաւաքել, ինչպէս հաւը իր ձագերը կը հաւաքէ թեւերուն տակ, բայց դո՛ւք, Երուսաղէմի բնակիչներ, չուզեցիք: Ահա «աւերակ պիտի ըլլայ ձեր տունը»: Բայց կ’ըսեմ նաեւ, ա՛լ պիտի չտեսնէք զիս, մինչեւ որ ըսէք. «Օրհնեալ ըլլայ ան՝ որ կու գայ Տիրոջ անունով»:
Comments